Het orgel in de Petrus Donderskerk
Het mechanisch pijporgel is in 1964 gebouwd door de Fa. Pels te Alkmaar en mag als
representatief voor de jaren ‘60 gezien worden. Het orgel was bestemd voor de kerk van de H.H. Harten te Eindhoven. Daar was het aanvankelijk ontworpen als een tweeklaviers instrument met hoofdwerk, rugwerk en vrijstaande pedaaltorens met een neo-barokke dispositie en vormgeving. Het onafgebouwde orgel in de toren werd amper meer gebruikt en men besloot in 1968 het te verkopen aan de parochie Koningshoeven in Tilburg. Hier werd het orgel op een verhoging gezet, opdat de horizontale trompet in het front hoog genoeg boven het koor kon uitspreken. Bij de verhuizing in 2002 naar de nieuwe Petrus Donderskerk zijn deze pijpen weer in de orgelkast geplaatst. Het koor wilde graag meer mogelijkheden uit het orgel halen en ging fondsen werven om het orgel verder af te laten bouwen.
De werkzaamheden met betrekking tot de uitbreiding van het orgel zijn in januari 2005 uitgevoerd door de firma A. Nijsse & Zoon te Oud Sabbinge.
Hieronder vindt u een kort overzicht van de werkzaamheden.
Het orgel is door de orgelmaker Pels gebouwd en van begin af aan is er rekening mee gehouden dat het orgel uitgebreid zou worden met een 2e klavier. Tot het jaar 2005 was dat nog nooit gerealiseerd. De bedoeling was om een rugpositief (klein orgel) voor het grote orgel te plaatsen zodat de organist tussen de twee orgelkasten zit te spelen. Een dergelijke opstelling lukt alleen als het orgel op een balkon geplaatst wordt. In de huidige situatie is dat onmogelijk. Daarom is er voor gekozen om het 2e klavier achter het bestaande orgel te plaatsen.
Voor het 2e klavier is een nieuwe windlade gemaakt. Hier staan straks alle ‘nieuwe’ pijpen op. In totaal komen er 324 pijpen bij, niet zozeer om meer volume te krijgen, maar veel meer om de mogelijkheden voor de organist uit te breiden. Op een 1-klaviersorgel zijn de mogelijkheden beperkt, met 2 klavieren kan men snel wisselen van hard naar zacht, met soloregistratie spelen, et cetera. Ook het aantal klankkleuren wordt uitgebreid. Van die 324 pijpen is de langste pijp 200 cm. en de kortste pijp is maar 1 cm. De pijpen zijn afkomstig uit het Pels-orgel van de kerk aan de Hoefstraat.
Vanaf het klavier, dat reeds van begin af aan was ingebouwd, is er een nieuw mechaniek naar de nieuwe windlade gekomen. De verbinding van de toets tot aan de pijp is geheel mechanisch. Als organist voel je dan veel beter wat je doet.
De nieuwe windlade is geplaatst in een zwelkast, een geheel gesloten kast met aan de voorzijde deuren (jaloezieën) die door middel van een trede geopend of gesloten kunnen worden. Dat geeft een extra dimensie aan het geluid, dat van heel zacht naar meer volume, of omgekeerd, traploos geregeld kan worden.
Ook is er een tremulant toegevoegd. Dit is een instrumentje in het orgel dat de orgelwind laat bewegen, zodat er een golfbeweging in de klank ontstaat.
Voor de kenners en de liefhebbers volgt hier de dispositie:
Hoofdwerk: | Zwelwerk: |
Prestant 8 | Roerfluit 8 |
Holpijp 8 | Gamba 8 |
Octaaf 4 | Fluit 4 |
Roerfluit 4 | Nasard 3 |
Octaaf 2 | Woudfluit 2 |
Sesquialter 2 sterk | Hobo 8 |
Mixtuur 3 - 4 sterk | |
Trompet 8 | Pedaal: |
Bourdon 16 |
Pedaalkoppel naar hoofdwerk, pedaalkoppel naar zwelwerk en een klavierkoppel.
Tremulant.
Tijdens een concert op zondag 30 januari 2005 is de uitbreiding van het orgel officieel in gebruik genomen.